Bijdrage kadernota over 4 eigen moties

Ik zal mijn bijdrage wijden aan de ingediende moties.

Om te beginnen de motie over illegale onttrekkingen. Naar aanleiding van de bespreking in de commissie en het juridische stuk daarbij, heb ik de motie aangepast. De nadruk ligt niet meer op het legaliseren. Het kan best dat een illegale onttrekking alsnog gelegaliseerd wordt, maar onze oproep is om ook dan de overtredingen te bestraffen. En wat die overtredingen zijn, haal ik uit het juridische stuk: “zowel het niet hebben van de vereiste vergunning als het niet melden van een meldingsplichtige activiteit”

De oproep is dus eenvoudig. Overtredingen dienen bestraft te worden in plaats van beloond.

Dan een compleet andere motie. Energieslurpende datacenters zijn een hot topic, zo hot zelfs dat ze uitgebreid aan de orde kwamen in de laatste Delta Talk van de interne organisatie. Mijn fractie kan zich vinden in de conclusie dat AI ons als waterschap grote voordelen kan bieden, én dat er ook grote nadelen aan kleven. Onze oproep heeft daarom geen betrekking op álle vormen van AI, noch roepen we op tot het totaal uitbannen ervan.

Wij willen als bestuur de nadelen van AI erkennen, zowel op gebied van water- en energieverbruik als op ethisch vlak, denk hierbij aan de schending van auteursrechten en het genereren van discriminerende teksten en afbeeldingen. Maar voor ons als betrouwbare overheid wellicht nog het meest doorslaggevend: het risico op verspreiden van desinformatie ligt op de loer. Als docent kan ik erover meepraten: een student levert een academische tekst in die er fantastisch uitziet, maar bij nader onderzoek blijken er bronnen in te staan die helemaal niet bestaan, en worden theorieën gebracht als feiten. Dat moeten wij niet willen, en het maakt ons bovendien kwetsbaar voor juridische gevolgen en reputatieschade.

Terughoudend omgaan met AI die teksten of afbeeldingen genereert is dus ons devies. En waar we het wel gebruiken, geven we het duidelijk aan, zoals ook stond in de landelijke verkiezingsprogramma’s van vele partijen hier aan tafel.

Last but not least: ongewervelde dieren.

Onze derde motie vraagt het bestuur om uit te spreken dat ongewervelde dieren ook onder ons dierenwelzijnsbeleid vallen. In de beantwoording van schriftelijke vragen erkent het DB dat ongewervelde dieren zoals krabben en kreeften intrinsieke waarde hebben, én dat zij pijn kunnen voelen. Sterke argumenten om ons ook voor ongewervelde dieren aan de principes van de nota dierenwelzijn te houden. De strekking ervan is niet om onze veiligheid of de biodiversiteit te riskeren, maar om altijd af te wegen hoe iets op een zo diervriendelijk mogelijke wijze kan worden aangepakt. De principes staan als volgt in de nota:

1. Met betrekking tot overlast onderzoekt het waterschap eerst of preventie wenselijk is zodat het waterschap later die schade niet hoeft te herstellen of dieren hoeft te doden.

2. Het waterschap werkt met adaptief beheer. Werkwijzen worden aangepast op basis van de laatste inzichten ten aanzien van dierenwelzijn.

3. In conflictsituaties moet de vraag òf er moet worden ingegrepen voorafgaan aan de vraag wàt er moet gebeuren.

4. Het waterschap blijft op de hoogte van de meest diervriendelijke methode die bewezen en beschikbaar is en neemt deze in overwegingen mee.

5. Het doden van dieren is een laatste redmiddel en kan alleen worden ingezet als alle diervriendelijke mogelijkheden integraal zijn overwogen.

6. In conflictsituaties met dieren in de natuur wordt er door het waterschap consistent en transparant gehandeld.

7. Jaarlijks wordt er gerapporteerd over hoe dierenwelzijn binnen het waterschap ervoor staat en kan worden gehandhaafd of verbeterd.

Tot slot, onze laatste motie is niets meer dan een uitwerking van deze principes, toegepast op uitheemse rivierkreeften. In dit geval zijn de natuurlijke oplossingen ook de meest diervriendelijke oplossingen. Bovendien roepen wij op om natuurlijke vijanden zoals kreeftetende vogels, kreeftetende vissen en otters een handje te hebben. Dat past bij onze ambities en creëert dubbele winst voor de biodiversiteit. De PvdD erkent dat de aanwezigheid van uitheemse rivierkreeften op gespannen voet staat met de inheemse biodiversiteit. Én wij erkennen dat de meest toekomstbestendige aanpak is om het ecosysteem te versterken zodat de natuur het probleem zelf kan bedwingen.

Wij zijn benieuwd naar de reacties op onze moties.

Dan moet mij om af te sluiten iets van het hart. Vandaag staan er 4 moties over rivierkreeften op de agenda. Een paar uur voor de vergadering plaatste het waterschap op Facebook een post met de titel ‘De gevaren van de Amerikaanse Rivierkreeft’. Op 31 januari jongstleden spraken we in de commissie waterveiligheid over het muskusrattenbeleid. Op 30 januari, dus een dag voor de bespreking, plaatste het waterschap op Facebook een bericht met de titel ‘Succesvolle aanpak muskus- en beverrattenpopulatie in Brabant’. Voorzitter, ziet u ook de trend hierin? De Partij voor de Dieren hoopt dat dit te wijten is aan onhandigheid, en dat niet iemand de opdracht heeft gekregen om deze berichten te plaatsen en zo de politieke besluitvorming te beïnvloeden. Dat laatste zou zeer kwalijk zijn. Een training in bestuurlijke sensitiviteit lijkt ons in ieder geval geen overbodige luxe.