Bijdrage over Uitvoe­rings- en Hand­ha­vings­stra­tegie

Mijn eerste vraag gaat over drones. Uit recent onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen, blijkt dat drones vogels kunnen verstoren. Daardoor worden hun overlevingskansen verkleind. Uit het onderzoek bleek o.a. dat sommige vogelsoorten zeer gevoelig reageren op drones; deze vliegen al op wanneer de drone 160 meter verderop vliegt. De heer Thijs geeft al aan dat er nú wordt getest met drones boven onze eigen waterzuiveringen, en we zitten nu in het broedseizoen, er zijn best wat vogels die graag broeden rondom waterzuiveringsinstallaties, al is de verstoring van vogels ook buiten het broedseizoen een probleem.

We hebben wel al een paar keer geruststellende woorden gehoord over gebruik van drones t.o.v. verstoring van vogels en ook andere uitdagingen zoals privacy. Maar met zulke zorgwekkende berichtgeving over drones vinden wij dit onvoldoende. Op dit moment krijgt het AB hierover meer informatie via de krant dan via de commissies.

De Partij voor de Dieren heeft menigmaal aangegeven aan de voorkant bij discussies over voorgenoemde uitdagingen te willen worden betrokken. En daarmee bedoelen we dus niet dat we eens willen zien hoe je met zo’n drone vliegt, dat heb ik tijdens OMWB on Tour gelukkig al mogen ervaren, maar een formeel inhoudelijk gesprek met diepgang.

Ook zouden wij graag proactief en schriftelijk willen worden geïnformeerd over hoe de afdeling VTH momenteel van plan is met de genoemde uitdagingen om te gaan, want wij kunnen ons niet voorstellen dat er een pilot is gestart zonder dat er al randvoorwaarden op papier zijn gezet. Ons aan de voorkant betrekken gaat inmiddels al niet meer lukken, maar beter laat dan nooit. Kunnen wij hierover van de portefeuillehouder een toezegging krijgen?

Dan nog een ander, gerelateerd punt.

We lezen in de Uitvoerings- en handhavingsstrategie een stukje over kunstmatige intelligentie en over onderzoeken hoe dit in kan worden gezet voor het genereren van vergunningen of toezichtsrapportages.

In juni vorig jaar is er een motie van de PvdD overgenomen die opriep om “uiterst alert en terughoudend om te gaan met generatieve toepassingen van AI, bij zowel hun interne als externe communicatie”. In deze uitvoerings- en handhavingsstrategie staat wel dat AI ethisch moet worden gebruikt, maar ethiek was niet het enige waar wij zorgen over hadden omtrent generatieve AI. Het ging, bijvoorbeeld, ook over het enorme waterverbruik van koelingsinstallaties voor AI-systemen. Wij zouden graag horen in hoeverre deze toen door het DB overgenomen motie in de afwegingen wordt meegenomen. Overigens is het punt van water- en energieverbruik óók van toepassing op de opslag van de enorme hoeveelheden data van drones, dus ook daar zijn wij benieuwd hoe ermee wordt omgegaan.

En ten slotte wil ik graag in herinnering brengen dat de motie ook opriep om “Tekst of afbeeldingen die gemaakt zijn met/door AI altijd als zodanig te markeren (door middel van watermerken)”. Heeft de afdeling VTH dit op het netvlies?