Het loket 'makke­lijke oplos­singen' is voor grond­be­schik­baarheid allang gesloten

Het hebben van een goed systeem van eigendomsbescherming is wat mij betreft essentieel voor het kunnen functioneren van een samenleving. Eigendom, is niet voor niets het meest omvattende recht dat iemand op een zaak kan hebben.

Sinds 1851 is er de Onteigeningswet, tot stand gekomen onder Thorbecke. Thorbecke geroemd als grondlegger van onze democratie. In de afgelopen 171 jaar zijn er talloze onteigeningszaken gevoerd en is er veel jurisprudentie, waarbij er getoetst wordt aan algemeen belang, noodzaak en urgentie.

Onteigenen dat kan en doe je niet zomaar zonder goede onderbouwing, onteigenen gaat niet over 1 nacht ijs, zonder advies van de Kroon en straks onder de Omgevingswet de bestuursrechter, met hoger beroep en zo verder. Er wordt niet lichtzinnig mee omgegaan.

De praktijk is weerbarstig, want grond is ook emotie. Bijna niemand staat te springen om zijn eigendom of het nu je tuin is of je agrarisch land, te verkopen zonder dat je dat je eigen idee was. Er wordt iets van jou ontnomen. Mensen zijn vaak verknocht aan hun grond of kunnen hun bedrijfsvoering niet voortzetten zoals ze dat zouden willen. Dus makkelijk is het zeker niet.

Bij het overgaan tot onteigenen is het loket makkelijke oplossingen dan ook allang gesloten. Maar soms ontkom je er als overheid niet aan. Het algemeen belang botst met het private belang.

En zitten wij hier niet om het algemeen belang te dienen? En te kiezen wat het beste is voor het waterschap, daarbij denkend aan de doelen van schoon water, voldoende water en droge voeten. En daar horen soms moeilijke beslissingen bij.

Hoe serieus neem je jezelf als waterschap en hoe serieus neem je de doelen en taken die je wil of moet behalen als je een instrument om die doelen te bereiken al bij voorbaat uit de gereedschapskist gooit?

Kortom: onteigenen, geen populair middel, maar je moet het ook niet schuwen en er zorgvuldig mee omgaan.

Voordat ik inga op de stellingen kom ik terug op Thorbecke.

Die stelde; Is het alleen de vraag wat het volk of de meerderheid wil, dan vervalt de vraag wat recht, waar, goed en uitvoerbaar is.

Om in te gaan op de stellingen van de indieners:

De eerste stelling over meer grond aankopen, zodat er meer ruilgronden beschikbaar zijn.

De fractie van de Partij voor de Dieren vindt dat een goed idee. Mocht deze grond naderhand toch niet nodig zijn, dan kan deze weer verkocht worden en in de tussentijd duurzaam zonder glyfosaat gebruik verpacht worden.

Voor wat betreft de tweede stelling over het meer voorwerk maken van de uit te voeren plannen en evt. een werkgroep. Wij gaan er eigenlijk al vanuit dat dit voorwerk gedaan wordt. Dus daarbij een vraag of hopelijk een bevestiging van de portefeuillehouder dat dit zo is. Kan hij daar een toelichting op geven? Een werkgroep grondbeleid hoeft daarbij niet een oplossing te zijn, beter kunnen deze uren gestoken worden in een onteigeningsprocedure te starten.

Ten aanzien van de derde stelling dat Het waterschap gaat proberen de benodigde gronden aan te kopen. En als dat niet lukt via minnelijke weg, via onteigening. Ja. Met daarbij de opmerking dat wij het als fractie van de Partij voor de Dieren belangrijk vinden dat daarin ook de samenwerking met de andere overheden gezocht wordt. Samen is immers beter, indachtig het bestuursakkoord!

Voor wat betreft de stelling dat Het waterschap gaat proberen de benodigde gronden aan te kopen. En als dat niet lukt, blijven we wachten op een beter moment. Nee, wachten op een beter moment betekent op je handen blijven zitten, niet in control zijn en je doelen niet halen, zoals we die al jaren niet halen.

Ten aanzien van de eerste stelling van de fractie Ongebouwd dat Onteigening een langdurige spagaat creëert in de samenwerking met de omgeving voor het behalen van de opgave van het waterschap.

Nee, juist niet, we blijven in de spagaat door geen knopen door te hakken en maar eindeloos kopjes koffie aan de keukentafel te drinken. Een gesprekspartner die laat zien dat hij bereid is om het onteigeningsinstrument in te zetten wordt veel serieuzer genomen. Onteigening kan juist een stok achter de deur zijn.

En voor wat betreft de stelling dat in samenwerking met grondeigenaren er ook doelstellingen bereikt kunnen worden zonder aankopen van gronden.

Ja, in sommige gevallen zal dit zo zijn, in sommige gevallen niet. En voor wat betreft het aankopen, voor het overgrote deel zal men er uiteindelijk minnelijk met elkaar uitkomen. En voor een klein deel van de gevallen waarbij het niet lukt moet je het onteigeningsinstrument kunnen inzetten en dit niet bij voorbaat al over boord gooien.