Kritische kant­te­ke­ningen bij evaluatie droogte 2018

Omdat droogte een onderwerp is dat op vele manieren raakt aan de kernthema’s waar de Partij voor de Dieren zich op richt, heb ik met veel belangstelling kennis genomen van het evaluatierapport dat in deze vergadering voorligt. Mijn fractie juicht ook toe dat er gesproken wordt over het samenwerken tussen waterschappen om deze problematiek het hoofd te bieden. Wat mij echter opvalt is dat het rapport veel herhalingen bevat, en daarnaast weinig concrete aanbevelingen. Ik mis echt een voorstel op basis van de opgedane ervaring, met concrete acties en tijdslijnen dat ingezet kan worden wanneer droogte ons raakt, maar ook met tijdige maatregelen om te voorkómen dat de gevolgen van droogte ons hard raken. Daarnaast bevat het rapport een aantal passages die ik onduidelijk vind en die mij zorgen baren. Graag zou ik daar een toelichting op zien.

Op pagina 12 lees ik dat de communicatie rondom het voorkomen van blauwalgen beter kan. Aangezien mijn partij daar zelf een initiatiefvoorstel voor heeft geschreven, kan ik dat volledig beamen. Ik mis hier echter het doorpakken op deze conclusie door concrete aanbevelingen te doen. Een dergelijk voorstel zou ik graag zien verschijnen. Ik laat mij graag inspireren door een presentatie die vanuit waterschap De Dommel werd gegeven tijdens de Week van Ons Water van 2018 met het thema Stadswater. De spreker gaf toen aan dat er soms op zeer lokaal niveau moet worden gekeken naar de oorzaak van blauwalgproblematiek. Wanneer alle bewoners van een wijk zich voorbeeldig gedragen, maar één bewoner gedraagt zich nog net even voorbeeldiger door de arme eendjes hele hompen brood en maaltijden te geven, kun je blauwalgproblematiek het hoofd bieden door met één persoon in gesprek te gaan. Heel graag zou ik het waterschap willen verzoeken om samen met gemeenten op zoek te gaan naar dergelijke out-of-the-box maatregelen gericht op gedragsverandering.

Op pagina 13 staan een aantal vragen en antwoorden tussen waterschap en beheerders van natuurterreinen. Daar staat er een tussen die voor mijn fractie pijnlijk duidelijk maakt dat we er nog lang niet zijn met onze aanpak van droogte, en dat we daarnaast de natuur onvoldoende rol hierin geven, terwijl die minstens zo belangrijk zou moeten worden gevonden als de agrarische sector. Er wordt aan de beheerders gevraagd welke maatregelen er gepland staan om de natuur in de toekomst bestendig te houden. Deze vraag wordt door de terreinbeheerders teruggeketst naar het waterschap. Ik zou dan ook graag een uitwerking zien van hoe ons waterschap hier tegenaan kijkt. Welke taken liggen bij het waterschap? Welke taken liggen bij terreinbeheerders? Weten de terreinbeheerders wat er van hen verwacht wordt en kunnen wij hen daar meer in faciliteren?

Ook staat op pagina 13 dat het waterschap de peilen hoger houdt dan gebruikelijk en dat de ZLTO daar meldingen over binnen heeft gekregen van agrariërs, die zijn doorgegeven aan het waterschap. Vervolgens staat er: “Hierop is door het waterschap in enkele gevallen aanpassen in de peilen doorgevoerd.” Mijn fractie zou graag meer inzicht krijgen in de aard van deze meldingen, de aanpassingen die vervolgens gedaan zijn en hoe deze gerechtvaardigd zijn in een periode van grote droogte. De peilen waren immers niet voor niets hoger dan gebruikelijk.

Op pagina 27 gaat het over vissterfte. Omdat dit het enige onderwerp in het hele stuk is dat gaat om leven en dood van voelende wezens, had ik meer uitweiding over het onderwerp hier op zijn plaats gevonden. Allereerst zou ik graag verder toegelicht zien wat er bedoeld wordt met de opmerking over beluchters. Citaat: “Beluchters hebben een erg lokaal en beperkt effect. Toch kiest het waterschap er soms voor deze wel te plaatsen vanuit imago oogpunt.” Mag ik hierin lezen dat het waterschap inferieure maatregelen doorvoert om de indruk te wekken dat er iets wordt gedaan om vissterfte te voorkomen? Graag zie ik de opmerking over imago oogpunt verder toegelicht. In de tekst komt verder naar voren dat er op dit moment niet echt maatregelen te nemen zijn die vissen beschermen tegen een verstikkingsdood als gevolg van droogte. Hier lijkt in te worden berust en vervolgens wordt er ingezet op het opruimen van dode vissen om stank te voorkomen. Daar heeft de dode vis echter niet zoveel meer aan. Zijn er, ook vanuit ervaring bij andere waterschappen, maatregelen bekend die genomen kunnen worden om vissterfte te voorkomen? Indien dit niet het geval is, zou ik hier graag verder onderzoek naar zien. Nogmaals, het gaat letterlijk om leven en dood.

Op pagina 29 staat ook dat er afgelopen zomer een duidelijk handelingsperspectief was bij vragen over vissterfte. Graag zou ik willen weten wat dat handelingsperspectief dan is, en welk antwoord er op zulke vragen wordt gegeven.

Mijn volgende opmerking heeft ook betrekking op de manier waarop wij omgaan met vissen. Op bladzijde 30 staan een paar strips die gestuurd zijn naar gemeenten om tips te geven over preventie van blauwalg. Dat dit initiatief is genomen, draagt mijn fractie uiteraard een warm hart toe. Wat echter opvalt, is de toon van de aanbevelingen. 1. RUIM POEP OP. (Daar is geen ruimte voor interpretatie, dat is een duidelijke instructie). 2. Voer GEEN eenden/ganzen. (Dus geen enkele. Gewoon niet doen). 3. Gebruik minder aas. Dat is géén duidelijke instructie. Waarom wordt er niet hier net zo stellig gezegd dat er géén aas gebruikt dient te worden? En waarom wordt het beestje niet gewoon bij de naam genoemd: “Hengel niet” of “Vang geen vissen”? Het wekt de indruk dat hengelaars ontzien worden in de maatregelen tegen blauwalg. Ik zou graag willen weten waarom dit zo is.

Een hartenkreet van mijn kant: vissen zijn niet alleen inwoners van ons waterschap, maar ook van het water zelf. Geen enkel mens wordt op dit moment in zo’n grote mate slachtoffer van de droogte als de vissen. Zorg voor de vissen.

Tot zover voorzitter.