Onderzoek doen naar 'Een stem voor het Merkske'

“Het waterschap heeft lef getoond waardoor rivieren, kreken en beken weer een natuurlijke inrichting hebben en meanderen.”

Met die zin begint de toekomstvisie in het actieplan biodiversiteit dat ons algemeen bestuur op 25 september 2024 unaniem heeft aangenomen. En lef tonen, ten behoeve van zo’n natuurlijke, meanderende beek, is precies waar de Partij voor de Dieren met haar motie toe oproept.

Voorzitter, het Merkske heeft ons hart gestolen. Ter voorbereiding op deze motie hebben we als fractie verschillende wandelingen door het beekdal gemaakt. We hebben ervan genoten hoe rijk het Merkske is aan soorten, van vogel tot insect en van boom tot bloem. Al moet ik zeggen: toen ik het aantal vogelsoorten zélf probeerde te tellen werd ik regelmatig voor de gek gehouden door de imitaties van spreeuwen, en gaaien. 😉

Het behoud en herstel van de natuur gaan in het stroomgebied van het Merkske hand in hand met behoud en herstel van het agrarische cultuurlandschap. Staatsbosbeheer beschrijft het als volgt: “De boeren die hier boerden, lieten het landschap in zijn waarde. Zo komt het dat het Merkske zijn 19e eeuwse karakter behouden heeft. Een karakter met houtsingels en bramenwalletjes, bloemrijke graslanden en heel veel donkere elzen, die zo graag met hun voeten in het water staan.”

Het Merkske brengt ons terug naar een tijd waarin natuur en landbouw niet tegenóver elkaar werden gezet, maar in symbiose met elkaar konden bestaan. De rust die het beekje uitstraalt, wijst terug naar het verleden en vooruit naar hoe het óók kan. We zijn er als waterschap terecht trots op.

Enkele weken geleden stond in het midden van deze ruimte Jessica den Outer, directeur van stichting Rechten van de Natuur. Zij ging in gesprek met juristen van de Brabantse waterschappen over een stem voor de natuur, aangezien waterschappen niet zelf rechten kunnen toekennen. Het was een inspirerende sessie. Waar wij vanuit de juristen kritische noten verwachtten, werd het verhaal van mevrouw Den Outer vooral positief ontvangen. Ik laat het aan de portefeuillehouder over om dit te bevestigen, maar wij (*wijzend naar Ludo en mijzelf*) kregen de indruk dat onze ambtelijke organisatie er graag mee aan de slag zou gaan. Wij zouden het ontzettend jammer vinden als het AB dan deze bestuurlijke innovatie tegenhoudt.

Ik sluit af met het volgende. Rechten van de natuur is de snelst groeiende juridische beweging van de 21e eeuw. Verschillende gemeenten zijn al aan het onderzoeken hoe ze de natuur een stem kunnen geven, en daar kwam vorige week ook de gemeente Groningen bij. Maar de waterschappen blijven achter. Er is dus grote behoefte aan wat mevrouw Den Outer een ‘proeftuin’ noemt, een stukje natuur waarvoor een waterschap onderzoekt, en ik leg de nadruk op het woord ‘onderzoekt’ - want dat is álles waar we in deze motie om vragen -  onderzoekt hoe een stuk natuur een stem kan krijgen in de besluitvorming die haar aangaat.

Beste collega’s, wij kunnen het eerste waterschap van Nederland zijn dat ‘ja’ zegt tegen onderzoek naar een stem voor de natuur. We zouden vooroplopen, zeg maar gerust baanbrekend zijn. Het belangrijkste dat daarvoor nodig is, is bestuurlijk lef tonen.

En ik doe een oproep aan ieder bestuurslid dat positief beroerd werd door de verhalen van de insprekers. Durf te luisteren naar dat gevoel.

Dankuwel voorzitter.