Ameri­kaanse Rivier­kreeften


Indiendatum: 3 sep. 2023

Breda, 3 september 2023

Vragen (conform artikel 74 Reglement van Orde), van de fractie Partij voor de Dieren aan het Dagelijks Bestuur van Brabantse Delta met betrekking tot Mededeling ‘Aangenomen motie Amerikaanse rivierkreeft’.


Geacht bestuur,

Onze vragen hebben betrekking op de mededeling vanuit de ambtelijke organisatie met betrekking tot de Amerikaanse rivierkreeft daterende van 21 augustus 2023.

  1. Wie is in het huidige Dagelijks Bestuur de portefeuillehouder muskusrattenbestrijding? Kan dit ook op de website van het waterschap worden vermeld?
  2. Erkent het Dagelijks Bestuur dat Amerikaanse rivierkreeften pijn en stress kunnen ervaren, net zoals het geval is bij andere soorten kreeften die daarom op steeds meer plekken niet meer levend gekookt mogen worden? Zo nee, waarom niet?
  3. Is het Dagelijks Bestuur van mening dat ook invasieve uitheemse diersoorten intrinsieke waarde hebben, zoals werd beschreven in de nota dierenwelzijn die door het algemeen bestuur is vastgesteld op 29 maart 2022 en waarbij geen onderscheid werd gemaakt tussen inheemse en uitheemse diersoorten?
  4. Op welke manier worden de methoden die worden onderzocht en/of overwogen voor het omgaan met Amerikaanse rivierkreeften getoetst op in hoeverre zij in lijn zijn met de nota dierenwelzijn?
  5. In de mededeling staat: “Voor het laatste loopt er nu een studie met de zogenaamde “krabben/kreeftensleuven” voor het voorkomen van de verspreiding van de Chinese wolhandkrab en uitheemse rivierkreeften. Dit onderzoek loopt in samenwerking met de Vlaamse Milieumaatschappij, Wageningen Environmental Research en de Universiteit Antwerpen. Met dit onderzoek is de Groene Glazenmakerprijs 2022 gewonnen (initiatief van de werkgroep ecologisch waterbeheer (WEW)). Het waterschap is voornemens dit onderzoek voort te zetten in samenwerking met de Brabantse Waterschappen in 2023.” Kunt u ons uitleggen hoe deze kreeftensleuven werken?
  6. Van wat wij zelf hebben gelezen over krabben- en kreeftensleuven, komen de dieren die hierin terecht komen terecht in een container. Hoe vaak worden deze containers ‘geleegd’, en kunt u ons een indruk geven van hoeveel dieren er op dat moment inzitten?
  7. Kan het voorkomen dat er in zo’n container een berg(je) van nog levende kreeften ontstaat? Zo ja: deelt u met ons de mening dat dit voor de kreeften een zeer stressvolle situatie is? En bent u het met ons eens dat er een groot risico bestaat dat de kreeften elkaar ernstig zullen verwonden onder die omstandigheden?
  8. Wat gebeurt er met de kreeften wanneer de container wordt ‘geleegd’?
  9. Hoe is dit alles, en zelfs het doen van onderzoek hiernaar, te rijmen met uitgangspunt 5 van de nota dierenwelzijn: “Het doden van dieren is een laatste redmiddel en kan alleen worden ingezet als alle diervriendelijke mogelijkheden integraal zijn overwogen.”?
  10. In de mededelingen schrijft u ook “Daarnaast heeft Brabantse Delta ervaring op gedaan met het bedrijf “Goodfish” om beroepsvissers rivierkreeften te laten rapen tijdens baggerwerkzaamheden. Ook zijn er in enkele beekhersteltrajecten beroepsvissers ingeschakeld om de vrijgekomen rivierkreeften op te halen (in het kader van de Visserijwet 1963).” Wat gebeurt er met de rivierkreeften nadat deze zijn ‘geraapt’ of ‘opgehaald’?
  11. Neemt waterschap Brabantse Delta maatregelen om te voorkomen dat deze rivierkreeften levend worden gekookt? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?
  12. Is het Dagelijks Bestuur bereid om, wanneer er in de toekomst wordt gekozen voor oplossingen met beroepsvissers, maatregelen te nemen om te voorkomen dat de betreffende rivierkreeften levend zullen worden gekookt? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?
  13. Ook bij deze methode hebben wij de vraag: hoe valt deze methode te rijmen met uitgangspunt 5 van de nota dierenwelzijn: “Het doden van dieren is een laatste redmiddel en kan alleen worden ingezet als alle diervriendelijke mogelijkheden integraal zijn overwogen.”?
  14. Bent u op de hoogte van onderzoek van rivierkreeftenexpert Bram Kroese (specialist aquatische macrofauna en werkzaam bij Naturalis/EIS) dat uitwijst dat verschillende vogels, zoals futen, en vissen, zoals meervallen, Amerikaanse rivierkreeften eten? Betrekt u dergelijke onderzoeken en experts bij het kiezen van methodes om verspreiding van Amerikaanse rivierkreeften tegen te gaan?
  15. Is dierenwelzijn een overweging die standaard wordt meegenomen in de verschillende overleggen (over plaagdieren) waarin het waterschap naar eigen zeggen vertegenwoordigd is? Zo nee, waarom niet en is dit DB bereid dit zelf in de toekomst proactief aan te (laten) kaarten in zulke overleggen? Zo nee, waarom niet?
  16. In de nota dierenwelzijn staat: “Jaarlijks wordt er gerapporteerd over hoe dierenwelzijn binnen het waterschap ervoor staat en kan worden gehandhaafd of verbeterd.” Wij hebben nog geen rapportages hierover gezien. Waar kunnen wij deze inzien? En als deze nog niet bestaan, waarom niet? En wanneer verschijnt de eerstvolgende?

Wij vernemen graag uw reactie.

Met vriendelijke groet,

Cynthia Pallandt

Ludo Maas

Namens de fractie Partij voor de Dieren

Indiendatum: 3 sep. 2023
Antwoorddatum: 14 mei 2024

Op 7 september 2023 heeft u ons vragen gesteld over de Amerikaanse rivierkreeft. Door een administratieve fout van onze kant is de beantwoording vertraagd. Onze excuses daarvoor. Wij hebben uw brief behandeld in onze vergadering van 7 mei 2024 en besloten u als volgt te antwoorden.

  1. Anco Sneep. Voor de herkenbaarheid van de DB-leden is er bewust voor gekozen de portefeuilles op hoofdlijnen weer te geven.
  2. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat krabben en kreeften pijn kunnen ervaren. Het lijkt het
    waterschap aannemelijk dat dit ook geldt voor de Amerikaanse rivierkreeften.
  3. Ja, uitheemse diersoorten hebben ook intrinsieke waarde.
  4. De nota dierenwelzijn heeft betrekking op gewervelde dieren en dus niet op rivierkreeften. Daarnaast staan Amerikaanse rivierkreeften op de Europese lijst van ongewenste exoten en vallen onder de Europese exotenverordening. Voor deze soorten geldt een nationale verplichting tot bestrijden dan wel beheersen. Voor de Amerikaanse rivierkreeften blijft het Rijk verantwoordelijk voor het nemen van eliminatie- en beheersmaatregelen, omdat deze soorten onder de Visserijwet vallen. Op dit moment mogen alleen beroepsvissers invasieve rivierkreeften op grote schaal afvoeren. Een discussie over hoe om te gaan met Amerikaanse rivierkreeften moet dan ook op nationaal niveau plaatsvinden. Tevens staat in de nota Dierenwelzijn dat de zorgplicht die voortvloeit uit de erkenning van een intrinsieke waarde context afhankelijk is. Binnen Brabantse Delta spelen het welzijn van individuele dieren, maar ook het welzijn van populaties, soorten en ecosystemen een rol in het toepassen van de zorgplicht. In die belangenafweging speelt dan ook de impact van Amerikaanse rivierkreeften op andere soorten en ecosystemen een rol.
  5. Voor een uitleg over de werking van de kreeftensleuf wordt naar het volgende artikel verwezen: Van Krabbensleuf naar Kreeftensleuf - Plaagsoorten.
  6. Momenteel worden er proeven in een gecontroleerde situatie uitgevoerd om te onderzoeken hoeveel dieren in de sleuven komen. Dit project wordt in samenwerking met verschillende waterschappen (Brabantse Delta is trekker van project), Wageningen Environmental Research, Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM)en Universiteit Antwerpen uitgevoerd. De containers worden geleegd naar aanleiding van de hoeveelheden kreeften in de watergang en functionaliteit van de kreeften-krabbensleuf.
  7. Het is bij het waterschap, naast het levend koken van kreeften, verder onbekend onder welke
    omstandigheden een rivierkreeft stress ervaart.
  8. Momenteel worden de kreeften in het kader van onderzoek in een gecontroleerde situatie bij
    Wageningen opgevolgd. De kreeften zijn eigendom van Wageningen.
  9. De nota dierenwelzijn heeft betrekking op vertebraten. Daarnaast zie het antwoord op vraag 4.
  10. Voor een antwoord op deze vraag verwijst het waterschap naar het bedrijf Goodfish.
  11. Nee, het waterschap ziet voor zichzelf geen taak in deze discussie.
  12. Nee, het waterschap ziet hier voor zichzelf geen taak.
  13. Het is niet geheel duidelijk waar de in deze vraag genoemde methode op slaat. Er is op dit moment, naast de besproken pilot, geen sprake van het inzetten van beroepsvissers binnen het waterschap om Amerikaanse rivierkreeften te vangen.
  14. Ja, het waterschap is op de hoogte. Ook is het waterschap van mening dat natuurlijke vijanden van
    rivierkreeften zoals otters en andere zoogdieren, vissen (o.a. snoek), vogels (o.a. reigers, ooievaars,
    futen en meerkoeten) een belangrijke rol spelen in het houden van invasieve rivierkreeften onder een drempelwaarde.
  15. Als het gaat om invasieve rivierkreeften zit dierenwelzijn niet standaard in de discussies. Het
    waterschap is van mening dat het overwegen van dierenwelzijn voor invasieve rivierkreeften op
    landelijk niveau moet plaatsvinden. Het vangen van invasieve rivierkreeften gebeurd op dit moment`voornamelijk door beroepsvissers onder de visserijwet en valt onder het ministerie LNV.
  16. De rapportage over dierenwelzijn is zal medio dit jaar gereed zijn.