Reactie op asset mgt rapport van de Reken­ka­mer­com­missie


21 februari 2024

Voorzitter,

Wanneer het DB zelf al over een scherp rapport spreekt, dan weet je wel hoe laat het is.

De conclusies van de rekenkamercommissie over ons assetmanagement zijn dan ook pijnlijk om te lezen.

De rekenkamercommissie oordeelt hard over onze bureaucratische organisatiecultuur, en de gevolgen die dit heeft op het behalen van de gekozen doelstellingen.

Dat de Nederlandse waterschappen in de kern van hun bestaan assetrijke organisaties zijn, maakt het oordeel in het rapport des te pijnlijker, maar ook… nuttig. Het is de taak van rekenkamercommissies om fel te zijn.

Strijd is de Vader van Allen, zei de filosoof Heraclitus en aangezien hij ook ‘Alles stroomt’ zei, mogen we die oude Griek in waterschapsland best wat eens meer gaan waarderen.

En ja, met het nieuwe, strijdbare bestuur krijgt onze organisatie die gelegenheid.

Maar krijgen AB en DB wel de gelegenheid om hun bestuurstaak afgewogen uit te voeren?

In het verweer van het DB lezen we dat bij projectvoorstellen inmiddels scenariokeuzes worden geboden. Dat helpt, maar vormt nog geen reden voor tevredenheid. De aangeboden keuzes waren tot nu toe erg zwart-wit. Goed óf slecht. Dan krijg je nog niet de discussie die je zoekt.

En… dat is precies de oude reflex, want waterschappen houden niet zo van discussie.

Ik citeer uit het onderzoek:

Kenmerkende onderdelen van de [huidige] cultuur, [zoals] bijvoorbeeld het ad hoc problemen oplossen en ‘polderen’ blijken [in de organisatie] hardnekkig, waardoor lange termijn denken, risico denken en handelen binnen processen en structuren nog niet tot volwassenheid zijn gekomen.

Degene die wél willen, lopen vast in de structuren en de governance van de huidige organisatie.

Het proces om dit [te] veranderen verloopt zeer traag.

Pijnlijk.

Ook op een hoger bestuursniveau is het rekenkamercommissierapport glashelder.

In plaats van te sturen op kosten, moeten we gaan sturen op wáárde. Daartoe zijn wij op aarde.

Voor de Partij voor de Dieren vormt dat precies het verschil tussen traineren en draineren.

Maar om te gaan sturen op waarde, moet de wil tot verandering wél bestaan.

En men voelt hier – en ik citeer uit het rapport - noodzaak noch urgentie voor.

Oftewel, straks lopen we achter de feiten aan, zoals eerder bij de afvalwaterpersleiding gebeurde.

Die persleiding was maar een peulenschil vergeleken met wat er in de toekomst op de Nederlandse waterschappen afkomt. Bodems gaan dalen, dijken scheuren, en woonwijken lopen onder.


In plaats van buiten gewoon te doen, zullen we als waterschap binnen anders moeten gaan doen.

Als bewijs een laatste citaat:

“Tijdens de interviews wordt aangegeven dat in de organisatie de perceptie van ‘risicomanagement’ is dat risico’s worden geaccepteerd zolang ze niet optreden.

Zó, voorzitter, wil ik mijn leven ook wel leiden.

Dank u wel.