Blauwalg rondom hoofd­kantoor Brabantse Delta

Indiendatum: sep. 2019
Antwoorddatum: 23 okt. 2019

Geachte mevrouw Pallandt

Bij boven aangehaalde brief stelt u ons vragen op grond van artikel 60 Reglement van orde algemeen bestuur 2008 over blauwalg in de vijvers van kasteel Bouvigne. U geeft aan met twee foto's dat dat er op 28 augustus blauwalg te vinden was in het water rondom het kantoor van waterschap Brabantse Delta in Bouvigne en deze blauwalg op 1 september verdwenen was. Wij hebben uw vragen besproken in onze vergadering van 1 oktober 2019 en besloten u als volgt te antwoorden.

Heeft Brabantse Delta in het water direct rondom het hoofdkantoor in het verleden ook last gehad van blauwalg? In welke jaren was dit het geval, en hoe is daar toen mee omgegaan?

Ja. In het verleden is regelmatig sprake geweest van blauwalgenbloei in de waterpartijen van Bouvigne. Sinds 2010 is in zes jaren blauwalgenbloei geconstateerd (2013, 2014, 2016, 2017, 2018 en 2019). In geen van deze jaren zijn ad hoc symptoombestrijdingsmaatregelen getroffen.

Welke methode is er gebruikt om de blauwalg tussen 28 augustus en 1 september 2019 te verwijderen uit dit water? Door welke organisatie is dit uitgevoerd?

Door regen en wind en het gebruik van de pomp bij de brug van de Engelse tuin zijn eind augustus drijflagen van blauwalgen door het water gemengd en zij waren aldus niet meer zichtbaar. Bij het vijzelgemaal staat regulier de zeefpomp aan om ingevallen blad, eikels, kroos, draadalgen e.d. uit het water te filteren, Het bedienen van de pompen is in eigen beheer uitgevoerd. Er zijn geen aanvullende maatregelen uitgevoerd. In de adviesnota programmatische aanpak blauwalgoverlast voortgang en kredietaanvraag 2019-2021, besproken in de AB-vergadering van 10 juli 2019, heeft het DB te kennen gegeven dat Brabantse Delta per jaar capaciteit heeft om 2 a 3 wateren per jaar blauwalg te bestrijden.

Is het water rondom het hoofdkantoor van Brabantse Delta een van de genoemde 2 a 3 wateren waarin in 2019 blauwalg kon worden bestreden? Zo ja, hoe is men volgens de huidige manier van prioritering tot de keuze gekomen voor dit water?

Nee, de waterpartijen van Bouvigne behoren niet tot de geselecteerde wateren waar in 2019 is gewerkt aan structurele aanpak van de blauwalgenoverlast.

Zo nee, hoe kan het dat de blauwalg in dit water dan toch is verwijderd?

Het afnemen van de blauwalgen op Bouvigne wordt toegeschreven aan natuurlijke processen en omstandigheden en het reguliere beheer van de vijvers op Bouvigne. Blauwalgen (bacteriën) kennen een korte levenscyclus, waarbij een bloei van de ene soort opgevolgd kan worden door een bloei van een of meerdere andere soorten. De blauwalgenbloei van 2019 werd op Bouvigne geconstateerd op 13 augustus 2019. Eind augustus waren blauswerkleuringen van de drijflagen zichtbaar. Dit duidt op het afsterven van de blauwalgen. Ook was toen plaatselijk stank waarneembaar, wat eveneens duidt op afsterving en rotting. Beide verschijnselen wijzen erop dat de vitaliteit en groeikracht van de blauwalgen toen aan het afnemen was. Door regen en wind gedurende de laatste dagen van augustus zijn de drijflagen door het water gemengd, waardoor de situatie visueel verbeterde. Het reguliere gebruik van de pomp bij de brug van de Engelse tuin kan menging hebben versterkt. Na een aantal dagen werd de troebeling van het water minder door verder afsterven van de blauwalgen en doordat cellen naar de bodem zakten om te kunnen overwinteren. Of er dit najaar opnieuw een zichtbare blauwalgenbloei te verwachten is, is niet voorspelbaar en is onder andere afhankelijk van het weer in de komende weken. Door afname van daglengte, lichtintensiteit en temperatuur wordt het risico op blauwalgenbloei in de loop van het najaar geleidelijk kleiner. In het water bij Bouvigne staat ook een bordje met daarop de tekst 'Verboden te vissen'.

Bent u het met ons eens dat (overvloedig) lokaas dat gebruikt wordt om te vissen invloed heeft op de ontwikkeling van blauwalg?

De belangrijkste oorzaak van blauwalgenbloei is een hoge belasting van het oppervlaktewater met voedingsstoffen. De mate waarin verschillende bronnen bijdragen aan de voedingsstoffenbelasting verschilt per waterpartij. Lokaasgebruik is een van de bronnen die kan bijdragen aan de aanvoer van voedingsstoffen en kan daarmee van invloed Zijn op de ontwikkeling van blauwalgen. In hoeverre lokaasgebruik in een waterpartij daadwerkelijk bijdraagt aan de ontwikkeling van blauwalgen is afhankelijk van de omvang van het lokaasgebruik, van de omvang van de belasting met voedingsstoffen vanuit andere bronnen en van de draagkracht van het water voor voedingsstoffen. Daarnaast spelen ook andere factoren een rol bij de ontwikkeling van blauwalgen, zo is stilstaand water gevoeliger voor het ontstaan van blauwalgenbloei dan permanent stromend water. In de waterpartijen bij Bouvigne wordt overigens niet gevist en wordt geen lokaas gebruikt.

Bent u het met ons eens dat het voor tegengaan van de ontwikkeling van blauwalg net zo goed, of beter, is om niet te vissen dan om bewust met lokaas om te gaan tijdens het vissen?

Deze vraag kan niet zo zwart-wit beantwoord worden zoals u nu stelt. Zo kan een hoge dichtheid van bodemwoelende en zobplankton-etende vis blauwalgenbloei in de hand werken. Of het vissen van invloed is op de blauwalgenontwikkeling is afhankelijk van de visstand en van het al of niet verwijderen van bodemwoelende en zooplankton-etende gevangen vis. Verwijderen van deze vis kan bijdragen aan het onderdrukken van blauwalgenbloei. Daarnaast speelt het gebruik van lokaas door vissers een rol, omdat dit kan bijdragen aan belasting met voedingsstoffen (zie nr.4). [n zijn algemeenheid kan niet worden gezegd dat het voor het tegengaan van de ontwikkeling van blauwalg net zo goed, of beter, is om niet te vissen dan om bewust met lokaas om te gaan. Het antwoord op de vraag is afhankelijk van de lokale situatie. Hierbij spelen meerdere factoren een rol, zoals watertype, waterkwaliteit, belasting met voedingsstoffen en de bijdrage daaraan door lokaasgebruik en omvang en samenstelling van de visstand. Tijdens de activiteiten die eerder dit jaar in de Melanen werden georganiseerd omtrent blauwalg, door waterschap Brabantse Delta en gemeente Bergen op Zoom, was er ook een hengelsportvereniging vertegenwoordigd, volgens een artikel in de Internetbode 'om meer te vertellen over de huidige manier van het sportvissen en het gebruik van aas en lokvoer om de vis op je visstek te kunnen krijgen en houden'. De vraag die wij hierover stellen hangt samen met vraag 5.

Waarom heeft het waterschap ervoor gekozen om tijdens een bewustwordingsactiviteit omtrent blauwalg de hengelsportvereniging een podium te geven in plaats van het hengelen te ontmoedigen?

In de Kleine Melanen wordt veel gevist. De hengelsportvereniging reguleert het vissen in deze vijver. Dat laat onverlet dat het waterschap eraan hecht om zo veel mogelijk belanghebbenden te informeren over blauwalgen in de regio. Voor de communicatie rondom blauwalgen bij de Kleine Melanen heeft het waterschap dan ook gebruik gemaakt van het netwerk van de hengelsportvereniging, om ook deze leden te kunnen bereiken. De boodschap van het waterschap daarbij is dat overtollig lokaas dat in het water terechtkomt kan bijdragen aan blauwalgenoverlast. Op deze manier probeert het waterschap het bewustzijn ook bij de leden van de hengelsportvereniging te vergroten.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geinformeerd. Overeenkomstig het Reglement van orde algemeen bestuur en de spelregels worden uw vragen en ons antwoord daarop geplaatst bij de agenda van het algemeen bestuur van 23 oktober 2019 en gepubliceerd op de website van het waterschap.

Hoogachtend,

Het dagelijks bestuur